पितृपक्षात काय करू नये? वाचा संपूर्ण माहिती

भारतीय संस्कृतीत पितृपक्ष हा अत्यंत महत्त्वाचा काळ मानला जातो. भाद्रपद पौर्णिमेनंतर सुरू होणारा व अश्विन अमावास्येपर्यंत चालणारा हा पक्ष म्हणजे आपल्या पूर्वजांना श्रद्धांजली अर्पण करण्याचा, त्यांचे आशीर्वाद घेण्याचा आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा काळ आहे. या काळात श्राद्ध, तर्पण, पिंडदान यांसारख्या धार्मिक विधींना विशेष महत्त्व आहे. परंपरेनुसार या दिवसांमध्ये काही गोष्टी केल्याने पितर नाराज होतात असे मानले जाते. त्यामुळे "पितृ पक्षात काय करू नये" हा प्रश्न प्रत्येकाच्या मनात निर्माण होतो.

या लेखात आपण पितृपक्षातील काय करू नये, काय करावे, पितृपक्षात देवदर्शन करावे का, काय खरेदी टाळावी, जेवणाचे नियम आणि इतर आचार-विचार याबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.

________________________

❌ पितृ पक्षात काय करू नये?

✔ नवीन वस्तू खरेदी टाळावी

• परंपरेनुसार पितृपक्षात काय खरेदी करू नये याबद्दल स्पष्ट सांगितले जाते. 
• या काळात घरासाठी नवे कपडे, दागिने, वाहन, इलेक्ट्रॉनिक वस्तू, घराचे बांधकाम सुरू करणे इत्यादी शुभ कामे टाळावीत. कारण हा कालावधी उत्सवांचा नसून स्मरणाचा आहे.

✔ शुभ कार्य करू नये

• या काळात लग्न, मुंज, गृहप्रवेश, नामकरण, साखरपुडा यांसारखी मंगलकार्ये टाळावीत. 
• कारण हा काळ श्राद्ध पक्ष म्हणून ओळखला जातो आणि तो शोक, श्रद्धा व कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी राखला आहे.

________________________

👱पितृ पक्षात केस कापावे का?

परंपरेनुसार या काळात केस किंवा नखं कापू नयेत असे मानले जाते. कारण हे दिवस शुद्धतेचे व संयमाचे मानले गेले आहेत. काही ठिकाणी फक्त श्राद्ध करणाऱ्या व्यक्तींनाच (कर्त्यांना) केस कापण्याची मुभा असते, पण सामान्य लोकांनी टाळणे योग्य मानले जाते.

◉ वादविवाद, राग, अपशब्द टाळा - 

या काळात घरात शांतता व सकारात्मकता राखणे आवश्यक आहे. रागावणे, वाद घालणे किंवा अपशब्द बोलणे टाळावे.

◉ मद्यपान व मांसाहार टाळावा - 

पितृपक्ष हा शुद्ध आचरणाचा काळ आहे. या दिवसांत मद्यपान, धूम्रपान किंवा मांसाहार करणे अशुभ मानले जाते.

वरील गोष्टी टाळण्याबरोबरच काही गोष्टी केल्याने पितर प्रसन्न होतात. त्यामुळे "पितृ पक्षात काय करावे" हेही तितकेच महत्त्वाचे आहे.

________________________

👨पितृ पक्षात काय करावे?

◉ श्राद्ध व तर्पण करणे

आपल्या पितरांना स्मरून तर्पण, पिंडदान आणि श्राद्ध विधी करावेत. यामुळे पूर्वजांचे आशीर्वाद लाभतात असे मानले जाते.

◉ दानधर्म करणे

या काळात ब्राह्मण, गरजू, गरीब, पशुपक्षी यांना अन्नदान करणे अत्यंत पुण्यकारक मानले जाते.

◉ सत्संग, जप-तप करणे

धार्मिक पुस्तके वाचणे, मंत्रजप करणे, साधना करणे या गोष्टींना या काळात महत्त्व आहे.


________________________

🙏पितृपक्षात देवदर्शन करावे का?

हा प्रश्न अनेकांना पडतो. शास्त्रानुसार पितृपक्षात देवदर्शन टाळावे असे म्हटले जाते. यामागे तत्त्वज्ञान असे की या काळात देवपूजा गौण मानली जाते व पितरांची पूजा प्रधान ठरते. मात्र घरातील दैनंदिन पूजा, दीप लावणे, साधे नामस्मरण व प्रार्थना सुरू ठेवू शकतो.

________________________

💳पितृपक्षात काय खरेदी करू नये?

⇨ नवे कपडे

⇨ सोनं-चांदीचे दागिने

⇨ नवं घर किंवा गाडी

⇨ महत्त्वाचे इलेक्ट्रॉनिक उपकरण

⇨ नवीन व्यावसायिक सुरुवात

⇨ ही सर्व खरेदी या काळात टाळणे उत्तम मानले जाते.

________________________

🔴पितृपक्षातील सावधगिरी

⇨ वाईट विचार, अपशब्द, हिंसा टाळावी.

⇨ श्राद्ध विधी करताना शुद्धता पाळावी.

⇨ ज्येष्ठांचा आदर राखावा.

⇨ गरजू लोकांना मदत करावी.

________________________

⚡निष्कर्ष

पितृपक्ष हा आपल्या पूर्वजांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा पवित्र काळ आहे. म्हणूनच या काळात पितृ पक्षात काय करू नये हे जाणून घेणं जितकं महत्त्वाचं आहे, तितकंच पितृ पक्षात काय करावे हे पाळणंही आवश्यक आहे. या दिवसांत नवीन खरेदी, शुभकार्य, मांसाहार, वादविवाद, मद्यपान यांसारख्या गोष्टी टाळाव्यात. त्याऐवजी श्राद्ध, तर्पण, दानधर्म, जप, ध्यान, साधेपणा आणि समाधान यावर भर द्यावा. अशा पूजनाने पूर्वजांची कृपा लाभते, कुटुंबात सुख-समृद्धी वाढते आणि जीवन अधिक समाधानकारक होते.